70 rocznica wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim - uchwały Sejmu i senatu RP

UCHWAŁA

SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 17 kwietnia 2013 r.

w 70. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim

Powstanie w Getcie Warszawskim wybuchło w wigilię żydowskiego święta Paschy, w dniu 19 kwietnia 1943 roku. Ostatnie walki ustały w połowie maja. Powstanie było heroiczną próbą zbrojnego przeciwstawienia się planom ostatecznej likwidacji Getta realizowanym przez Niemców na rozkaz Heinricha Himmlera, zakładającym deportację Żydów do obozów zagłady i ich uśmiercenie. Był to pierwszy miejski bunt zbrojny w okupowanej przez Niemców Europie.

Żydowska Organizacja Bojowa dowodzona przez Mordechaja Anielewicza i Żydowski Związek Wojskowy pod wodzą Pawła Frenkiela podjęły akcję przeciwko hitlerowskim oddziałom Juergena Stroopa wkraczającym do Getta Warszawskiego. W obronie ludzkiej godności żydowscy powstańcy chwycili za broń. Walka była wyrazem protestu przeciwko obojętności świata na Zagładę, a także wyrazem heroicznego buntu. Polskie Państwo Podziemne wspierało powstańców, dostarczając im broń, amunicję i żywność, jednocześnie przekazując światu informację o męstwie i heroicznej walce. W dniu 16 maja Niemcy wysadzili w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem. Był to symboliczny koniec Powstania w Getcie Warszawskim. Całe Getto zostało spalone, a ruiny wysadzone w powietrze.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 70. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim składa hołd ofiarom i bohaterom Powstania, którzy swym męstwem i ofiarnością zasłużyli na podziw, szacunek i pamięć następnych pokoleń.

UCHWAŁA

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 17 kwietnia 2013 r.

w 70. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim

19 kwietnia 1943 roku wybuchło Powstanie w Getcie Warszawskim. Było ono odpowiedzią na zarządzoną przez Niemców akcję ostatecznej likwidacji resztek dzielnicy żydowskiej w stolicy okupowanej Polski.

Do bohaterskiej walki przeciw regularnym niemieckim oddziałom wojskowym i policyjnym, wspieranym przez kolaboranckie formacje ukraińskie i łotewskie, stanęli słabo uzbrojeni bojownicy zorganizowani głównie w Żydowskiej Organizacji Bojowej dowodzonej przez Mordechaja Anielewicza i Marka Edelmana oraz Żydowskim Związku Wojskowym dowodzonym przez Pawła Frenkla i Leona Rodala. Nierówny bój trwał kilka tygodni. Zakończył się krwawą pacyfikacją oraz ostateczną likwidacją getta. Zginęli bądź zostali wywiezieni do obozów zagłady wszyscy jego mieszkańcy. Symbolem zagłady getta w Warszawie było wysadzenie przez Niemców 16 maja 1943 roku Wielkiej Synagogi przy ul. Tłomackie.

W 70. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim Senat Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd Żydom, polskim obywatelom, którzy w obliczu zagłady przeciwstawili się złu. Ich heroiczny opór był świadectwem wielkiego hartu ducha i zasługuje na wieczną pamięć. Na szacunek i pamięć zasłużyli także ci, którzy na różne sposoby starali się pomagać walczącym powstańcom. Godzi się również przypomnieć, iż w proteście przeciwko obojętności świata wobec powstania i w geście solidarności z ginącymi powstańcami 12 maja 1943 roku popełnił samobójstwo polityk Bundu Szmul Zygielbojm, członek Rady Narodowej RP w Londynie.

Powstanie w Getcie Warszawskim, a także zbrojny opór wobec likwidacji gett w Białymstoku, Częstochowie, Sosnowcu i Będzinie oraz zbrojne wystąpienia w obozach śmierci w Treblince i w Sobiborze stanowią ważną część historii Polski.